Có thể nhiều người không nghĩ bánh khoai là “món” của người Hà thành – những con người vốn sành ăn nhất. Vì đây là thứ bánh dân dã, “quê mùa” và rẻ. Dù vậy, người Hà Nội vẫn thích thú với thói quen thưởng thức các món ăn ở những quán vỉa hè, góc hàng lề đường. Và, như một lẽ tự nhiên bánh khoai đã trở thành món quà quen của họ khi cái rét ngày đông ùa về.
Dọc theo những con phố Hà Nội vào buổi tối ngày đông, không khí nhộn nhịp, ấm cúng của gánh hàng rong vỉa hè và chiếc khay bánh vàng ươm dưới ánh điện đã thu hút tôi. Ngồi xuống một hàng bánh khoai bên lề đường Láng, chợt thèm cảm giác ấm áp lan toả khắp người, cái lạnh lẽo của mùa đông dường như không còn luẩn quẩn quanh đây. Chẳng thế mà trong tiết trời rét mướt này, người ta dường như thích hơn , chuộng hơn những món quà nóng giòn, thơm lừng và nghi ngút khói.
“Ba ngàn một bánh khoai!” – cô bán hàng vui vẻ trả lời. Thực, chẳng mấy thứ quà nơi thành phố này lại rẻ như thế. Chiếc bánh giòn tan, tỏa một mùi thơm đặc trưng… ăn một miếng mà ấm người hẳn lên, thấy cái rét căm căm của mùa đông không còn đáng sợ nữa. Cô bán hàng nói bánh này ăn kèm với tương ớt là ngon nhất. Vị thơm, ngọt của khoai, giòn của bột mì lại thêm chút cay cay đặc trưng của tương ớt… đơn giản thế thôi nhưng cũng là cả một “kho” kinh nghiệm của người làm bánh.
Bánh khoai cũng không phải khó làm. Sinh viên như chúng tôi thường có nhiều kỷ niệm về những món quà dân dã này. Cuối tuần trời rét mà cả phòng được quây quần làm bánh khoai: gọt khoai, hoà bột, rán bánh… vừa ấm cúng, thân mật mà chỉ tốn chút ít tiền.
Bí quyết của món bánh này cũng đơn giản: Chọn bột mì trắng, tơi, không vón hòn (nếu không tơi là bột ấy đã để quá lâu). Trộn nước với bột mì , đường sao cho vừa đủ, nhiều nước quá thì khó rán mà bánh không được giòn, ít nước bánh sẽ không ngon vì khô cứng. Đây có lẽ là khâu quan trọng nhất để tạo nên hương vị hấo dẫn từ những chiếc bánh dân dã, có thế bánh mới có vị ngon ngọt đặc trưng của bánh khoai. Khoai phải chọn củ to, đều nhau rồi thái lát mỏng.
Bánh khoai còn ngon hơn trong không khí thoải mái, sự bình dị của những người thưởng thức nó. Còn gì thú vị hơn việc thưởng thức món quà giữa một trời đầy gió và cảm nhận đậm nét cái rét mùa đông Hà Nội? Còn gì hấp dẫn bằng vừa thưởng thức vị giòn tan, ngọt béo của chiếc bánh khoai lại vừa khám phá “chất bụi”, chất dân dã của góc quán vỉa hè Hà thành? Những câu chuyện nơi góc hàng nhỏ ấy cũng là một điều thú vị. Có đủ mọi tuổi tác, giới tính: Từ chị công nhân vừa tan ca, đến những cô chú làm công sở mới về, từ những cô cậu sinh viên vui tính đến những em bé nhỏ thích quà vặt… họ rôm rả với những câu chuyện về công việc, học tập, cuộc sống đời thường… dường như những điều bình dị đó đã xua tan bao mệt mỏi, nhọc nhằn của cuộc sống.
Cách làm bánh, bán bánh và… thưởng thức bánh quả là đơn giản. Nhưng từ rất lâu, bánh khoai mùa đông đã trở thành món quà “thân” của những ai đang sống, từng sống ở Hà Nội. Và rồi, góc hàng nhỏ nơi vỉa hè ấy đã đi vào nỗi nhớ của những người đi xa để họ nhớ về những người bạn, những câu chuyện rôm rả thủa nào…