Trong gần một tuần ở vùng Toscana, chúng tôi đã ăn món pizza đến năm lần, các món khác chỉ một lần. Hầu như hai từ Pizzeria Ristorante, tên gọi nhà hàng bán pizza, được nhìn thấy mỗi ngày trên khắp các nẻo đường chúng tôi đi qua, ở các thành phố lớn nhỏ. Thậm chí dọc các highway, thay vì như thường thấy ở Đức, Pháp, Mỹ… là chữ M vàng choé, to đùng của McDonalds (lại rất hiếm thấy ở Ý), thì các bảng quảng cáo pizza đã chiếm lĩnh vị trí này.
Pizza ở Pisa
Vùng Toscana có thành phố Pisa với toà tháp nghiêng lừng danh, thu hút hằng triệu du khách khắp nơi đến chiêm ngưỡng và phong cảng tuyệt đẹp. Ở khu trung tâm thành phố, tôi đã thử đếm trên một con phố có đến hơn 20 nhà hàng bán món pizza! Điều đó quả là khó khăn cho du khách mới đến đây lần đầu vì họ sẽ rất phân vân, không biết nên ăn ở tiệm nào mới ngon. Chúng tôi quyết định bước vào một tiệm nào đó trông được mắt nhất sau khi liếc nhìn qua thực đơn dán trước cửa để biết chắc trong túi mình có đủ tiền trả.
Ngày đầu chúng tôi còn ăn pizza trong nhà hàng. Sau đó, chúng tôi phát hiện ra pizza bán ngoài đường cũng ngon không kém, giá thì chỉ bằng 1/3, vừa đi vừa ăn hoặc ngồi trên bãi cỏ bên cạnh tháp Pisa ăn lại thú vị hơn nhiều! Mỗi ngày đều ăn pizza nhưng chúng tôi thử nếm các loại pizza với topping (nhân trên mặt bánh) khác nhau. Tuỳ vùng miền khắp nước Ý, cũng như tuỳ nhà hàng mà có các kiểu chế biến pizza khác nhau, song tựu trung có một số loại pizza truyền thống: pizza Bolognese (thịt bằm), pizza Magarita, pizza Mozarella (phô mai Mozarella, cà chua, ôliu), pizza Salami (xúc xích), pizza Hawaii (jambon và thơm), Pizza hải sản, pizza cá thu, pizza nấm, pizza chay…
Khi pizza chu du sang các nước khác, như Thái Lan chẳng hạn, người ta đã sáng tạo thêm kiểu pizza tom yum (tôm chua cay). Còn pizza kiểu Ấn thì được chế biến với thịt gà cà ri, Pizza ở Thổ Nhĩ Kỳ có thịt bằm, ôliu đỏ, hành tây. Pizza Đức thì không thể thiếu các kiểu xúc xích làm topping. Pizza Tây Ban Nha có đậu và bắp… Món pizza đúng là thiên hình vạn trạng!
Pizza từ đâu đến
Thực ra pizza xuất phát từ món bánh tự chế của người nghèo. Khi không còn biết ăn gì nữa hoặc không còn gì để ăn, ngươi ta nghĩ ra việc nướng bánh mì kiểu dẹp, tròn thay vì kiểu thông thường và cho lên trên tất thảy những gì người ta còn trong bếp. Thế là món bánh pizza ra đời.
Việc chọn loại bột chế biến, cách pha bột, thời gian nướng, độ dày của bánh… sẽ cho ra mùi vị bánh khác nhau. Nhìn chung, đa số mọi người ăn pizza – trừ người Mỹ – đều thích bánh nướng thật mỏng xung quanh rìa bánh nướng hơi giòn, mặt dưới của bánh không bị vàng cháy nhưng mặt trên vẫn chín. Pizza cao cấp được nướng trong lò củi (và là củi gì) chứ không phải lò điện. Người sành ăn sẽ nhận ra ngay mùi vị thơm ngon đặc biệt của pizza nướng củi. Đây là một bí quyết tạo nên sự khác biệt của các nhà hàng pizza (ở Việt Nam chưa có nhà hàng pizza nào đạt được tiêu chuẩn này).
Nghệ thuật làm bánh pizza của người Ý cũng không thua gì nghệ thuật kéo mì sợi của người Hoa. Trong các nhà hàng pizza ở Ý, người chủ nhà hàng cho xây lò nướng bánh và nơi chế biến nằm kế cửa ra vào. Thế là du khách có dịp xem tận mắt cách thức làm pizza. Với đôi bàn tay khéo léo, chỉ trong vòng 2 phút, người thợ lành nghề pha trộn bột, nhào nắn, tung hứng, tạo hình cho bánh, mà chẳng cần đến khuôn, dụng cụ cán bột. Sau đó anh nhanh tay múc một muỗng xốt cà chua thoa đều trên bề mặt bánh. Sau lớp xốt cà chua là topping (ham, salami, bacon, olive, nấm, cá thu, hành tây, các loại lá basilikum, orangano, majoran… sấy khô để tăng hương vị cho bánh). Cuối cùng là rắc đều lên bánh phô mai cắt nhuyễn rồi cho vào lò nướng. Bánh nướng trong lò củi hay điện cũng cần trở tay đều và xoay vòng để có được độ chín giống nhau. Chưa đến 10 phút là bánh đã chín, thơm nồng.
Các kiểu ăn pizza
Có thể ăn pizza ở một nhà hàng sang trọng với bánh dọn trên đĩa, ăn bằng dao nĩa nhưng cũng có thể mua dọc đường vừa đi vừa nhai. Hầu hết các tiệm pizza ở bất kỳ nơi đâu cũng có dịch vụ “home delivery” giao tận nhà mà bánh vẫn còn nóng hổi. Mặt khác, ở các siêu thị đều có bán pizza làm sẵn để lạnh, mua về nhà chỉ việc cho vào lò nướng. Khi ăn pizza, có người thích rưới tí dầu ôliu trên mặt (có loại dầu rất cay), cũng có người thích xốt tabasco cay xé lưỡi, ketchup (sốt cà chua), ớt bột (thậm chí có thể ăn với tương ớt Việt Nam)
Tóm lại, pizza là loại món ăn dễ chịu: ăn ở đâu, giờ nào, kiểu chế biến nào cũng được, miễn là ngon!
Theo monngonhanoi