Có lẽ hơi có chút tréo ngoe khi bài viết này bắt đầu bằng hình ảnh những con bò lang thang trên phố. Tại Ấn Độ, bò là một loài vật linh thiêng. Chính phủ Ấn cấm tiệt việc giết mổ bò. Nhiều người cho rằng từ 5.000 năm qua, bò sữa ở Ấn vốn là “Mẹ của quá khứ và tương lai”. Phải chăng người Ấn tôn thờ bò bởi loài vật này đã cung cấp cho họ một nguồn sữa tuyệt diệu?
Món chay bên bờ sống Hằng
Nếu ai từng đọc kinh Phật hẳn sẽ nghe qua món đề hồ, món ăn được ví như “diệu pháp tối thượng”, ngon ngọt như nước cam lồ. Người Ấn gọi món đề hồ là kheer – món ăn bổ dưỡng được chế biến từ gạo và sữa. Đến Ấn, nhất thiết bạn phải nếm thử món kheer để biết hương vị của nó thế nào! Bởi, còn gì thú vị cho bằng khi bạn biết được món ăn này vốn có mặt từ thời đức Phật, được xem là món ăn cực kỳ sang quý. Tương truyền rằng sau sáu năm khổ hạnh, đức Phật đã ngất đi vì nhịn đói quá lâu ngày. Một thôn nữ tên Sujata, trong lúc đi vào rừng cúng thần, đã dâng lên ngài bát kheer, do đó mà ngài giữ được tính mạng và tu thành chánh quả!
Nếu kheer được dùng như một loại thức ăn nhẹ thì curd được xem là món tráng miệng. Curd là một loại sữa lên men. Song, không giống sữa chua, curd vốn thiếu ngọt, thừa chua, rất dễ bị lầm tưởng là một loại sữa… hư! Nhưng người Ấn rất thích dùng curd sau mỗi bữa ăn chính. Món này kỳ thực sẽ làm cho bạn cảm thấy khoẻ khoắn hơn nhiều sau những giờ làm việc mệt mỏi.
Chapati
Buổi sáng, “lãng du” cũng những chú bò qua những ngôi nhà lụp xụp xứ Ấn, bạn sẽ ngạc nhiên khi trong thấy khá nhiều người dân nghèo đã hào phóng đem bánh chapati cho… bò!
Nói như thế không có nghĩa chapati là một thứ thức ăn tồi. Loại bánh dẹp, mỏng, tròn như chiếc dĩa được làm từ bột mì thuần khiết này là một trong những thức ăn chính của người Ấn, kiểu như cơm ở Việt Nam. Cũng giống như kheer, chapati vốn đã được chế biến từ mấy nghìn năm trước. Lần giở những trang kinh Phật, thỉnh thoảng bạn sẽ thấy đây đó người ta dâng cúng Phật vài cái bánh chapati trong khi ngài đi khất thực.
Với đa số người Ấn, giàu cũng như nghèo, bữa ăn của họ hầu như không thể thiếu chapati. Vài cái chapati chấm với dal (một loại cà ri được làm từ đậu, khoai tây…, thường có màu vàng hay đen tuỳ loại đậu) cũng có thể giúp họ xong bữa. Chapati là một loại thức ăn dân dã, nhưng bởi vì nó thuần bằng bột mì nên rất rẻ. Ở Ấn Độ, nếu bột mì (cùng với khoai tây, cà chua, hành củ) lên giá là kể như người dân rầm rập biểu tình – những món này rất phổ biến và rất rẻ!
Tuy nhiên, thưởng thức chapati, bạn cũng cần lưu ý rằng món bánh này thường được nướng bằng than, song cũng không hiếm khi được nướng bằng… phân bò – người Ấn thường nắn phân bò thành bánh, ốp lên tường phơi khô và dùng thay củi!
Thức chay xứ Ấn
Thực ra, tại Ấn Độ, bò chỉ linh thiêng đối với người theo đạo Hindu. Nhưng người Hindu giáo chiếm vào khoảng 80% dân số (trong hơn 1 tỉ dân Ấn Độ), nên con số đó quả không nhỏ. Tôn giáo này không chỉ cấm ăn thịt bò mà còn đề cao ăn chay, kiêng kỵ sát sinh; cho nên việc ăn chay không chỉ dành riêng cho tu sĩ mà đối với tất cả tín đồ Hindu. Vì lẽ đó, khi đến Ấn Độ, bạn sẽ ngạc nhiên khi vào bất kỳ tiệm ăn nào cũng có thức ăn chay. Tại nhiều vùng quê ít du khách, rất khó có thể tìm ra một quán thức ăn mặn. Thức ăn chay vùng này vì vậy rất phong phú, đa dạng, nổi tiếng như: matar paneer (kiểu cà ri, làm từ đậu lăng, pho mát, sữa chua, hành , ớt…), masala dosa (dẹp, bột gạo, có nhân là khoai tây, đậu vàng, dal, nghệ, ớt…), paratha (một loại bánh nướng dầu, được làm từ bột mì, khoai tây…).
Tuy nhiên, nói như vậy không có nghĩa là bạn sẽ cảm thấy thoải mái khi thưởng thức món ăn chay xứ Ấn. Người Ấn hầy như không dùng đường hay bột ngọt để nêm nếm thức ăn, nên thức ăn thường có vị mặn chát. Gia vị của họ lại khá đặc thù, nhất là hương vị masala nồng nặc mà phần lớn người Việt đều… dị ứng! Đã vậy, người Ấn hầu như không ăn rau sống. “Rau sống” của họ thường là củ hành tím (to như củ hành tây) thái mỏng, ăn kèm với thức ăn. Có vẻ họ rất thích các món chiên với rất nhiều ớt. Một hôm nào đó, bên sông Hằng hay trong một nhà ga cũ kỹ, rất có thể bạn sẽ mua nhầm một chiếc bánh bột chiên, nhân của nó là một trái ớt xanh mà trông bên ngoài nó có vẻ rất ngon lành. Và bạn sẽ hiểu được người Ấn ăn uống lạ lùng đến thế nào!
Sưu tầm.