Hương dâu da xoan ,huong dau da xoan

Hương dâu da xoan

Trời vào thu, cũng là lúc những cây dâu da xoan trong vườn nhà tôi chín quả. Những chùm dâu da xoan đỏ hồng, béo tròn, đẹp một cách kỳ lạ. Bọn trẻ trong xóm ngày nào cũng tìm cớ chạy sang để được trèo cây hái quả, vừa ăn vừa đùa nghịch, búng những quả xanh tròn xoe như những viên bi vào đầu và vai nhau, y như  thể chúng đang chiến đấu trên cây vậy.

ở quê tôi, nhà nào cũng trồng dâu da xoan không ở ngoài vườn thì cũng trước cửa. Có thể nói trong các thứ cây ăn quả của quê tôi, dâu da xoan được trồng nhiều nhất, bởi nó vừa cho gỗ, vừa cho lá, hoa, quả, lại cho cả bóng mát và hương thơm.

Người dân quê có cách giải thích về cái tên của cây rất đơn giản: gọi là dâu vì quả có vị chua giống vị của quả dâu (tằm); là da vì quả có mầu hồng tươi giống màu của làn da em bé và là xoan vì lúc nào cây cũng xanh mướt.

Dâu da xoan rất dễ trồng, chỉ cần cắm một cành xuống đất là sẽ mọc thành cây, nếu chăm sóc khéo sau một năm cây sẽ ra hoa kết quả. Lá dâu da xoan rất lành, mùi hơi ngái, chua dôn dốt. Những khi khát nước chỉ cần hái vài đọn non ăn là đỡ khát. Cũng vì thế, các bà nội trợ thường hái lá non nấu canh vào dịp hè hay dùng khi người trong nhà cần giã rượu. Những chiếc lá già cũng hữu dụng, khi bỏ phiến lá sẽ được phần cuộng dài, kêu lách tách. Trẻ em thường bẻ cuống lá thành từng đoạn, làm que chơi chuyền.

Những chùm dâu da chín đỏ

Hoa dâu da xoan trắng ngần, nở từng chùm, hương bay thoang thoảng. Vì hoa thơm lâu, các em gái thường đem cánh hoa nhồi vào những chiếc túi nhỏ xinh xinh mang bên mình hay nhồi vào vỏ gối khi nằm ngủ rất nhẹ nhõm, dễ chịu.

Người ta thường nói nhãn nhiều quả, thế nhưng so với dâu da xoan vẫn chưa thấm vào đâu vì mỗi chùm dâu da xoan có tới hàng trăm quả, lấp ló đỏ hồng giữa vòm lá xanh. Vì nhiều quả nên dâu da xoan thường được ví với bà mẹ lắm con, là biểu tượng của sự sinh sôi trù mật.

Dâu da xoan do đó có ý nghĩa rất lớn đối với phụ nữ. Những chị hiếm muộn thường nhờ lũ trẻ trèo lên cây hái cho vài chùm quả xanh lẫn chín để ăn mong sớm sinh quý tử. Những chị đang mang thai thèm của chua, cũng nhờ các em hái hộ vài chùm nhấm nhá. Những chị đông con thì luôn lấy dâu da xoan làm quà chia đều cho các cháu. Với trẻ em không có thứ gì ý nghĩa và thú vị bằng dâu da xoan. Được người lớn cho dâu da xoan, các em thích lắm; mỗi em cầm trên tay một chùm cứ thế đủng đỉnh vừa nhằn từng quả vừa chơi các trò chơi dân gian như ô ăn quan, chuyền, nhảy dây, trồng nụ trồng hoa…, thỉnh thoảng lại nheo mắt, cong mày, miệng chúm chím xuýt xoa ôi chao chua quá, tiếng cười rộn rã vang khắp xóm làng.

Buổi trưa, các cụ già quê tôi thường mắc võng nằm nghỉ  dưới gốc dâu da xoan. Các cụ bảo dâu da xoan chính là cây xoan đào trong câu chuyện cổ tích Tấm Cám ngày xưa, là hóa thân của nàng Tấm thảo hiền, nâng đỡ cho con người những giấc ngủ an lành, thanh thản.

Dâu da xoan bình dị, mọc ở mọi nơi. Đến nay, khi một số loại cây ăn quả khác đã bị chặt bỏ thì dâu da xoan vẫn tồn tại, các đường phố chính của Hà Nội và nhiều thành phố khác vẫn rợp bóng dâu da xoan. Những buổi trưa hè nóng nực, du khách thường ngồi nghỉ dưới gốc cây; trẻ nhỏ chơi đùa, trèo cây khều quả, sắp đồ hàng..., vui đáo để.

Mỗi mùa quả chín, lại thấy các gánh hàng rong bán dâu da xoan trên phố. Không rao, nhưng lúc nào cũng đông khách. Tuy nhiên, không hiểu sao gánh dâu da xoan ngày càng thưa dần. Chính vì vậy, dâu da xoan đã trở thành nỗi nhớ niềm thương của nhiều người, để rồi mỗi khi nhắc tới,  lại thấy da diết…

Chiều, ngồi ngắm lũ trẻ nô đùa sao mà giống bạn bè thuở xưa đến thế: cũng cãi vã, cũng đùa cợt, tung ném… Những đứa lớn biết trèo đều leo lên cây hết, chỉ để một đứa nhỏ nhất ở dưới nhặt và xếp những chùm dâu da xoan vào rổ. Đứa nhỏ, sau khi đã xếp xong mấy chùm quả, lặng lẽ ngước nhìn các anh, đôi mắt háo hức lướt theo những chùm dâu da xoan lấp lóa dưới nắng. Hỏi: Cháu có thích hái quả như các anh không? - Nó gật đầu, tôi liền nhấc bổng nó lên cho hái một vài chùm quả thâm thấp. Trong mắt thằng bé ánh lên bao niềm sung sướng. Rộn ràng, một chú chim từ đâu bay tới, hót véo von.

Theo monngonhanoi